De oorsprong van de huidige Hessische bakovens gaat terug tot het midden van de 16e eeuw: Graaf Johann VI van Nassau-Dillenburg verordonneerde in de "Hout- en bosverordening" van 18 januari 1562: "In elk dorp moet een aantal gemeenschappelijke bakovens worden besteld". Enerzijds was het gemeenschappelijk bakken bedoeld om hout te besparen, aangezien de hulpbronnen in de regio langzaam schaars werden door het immense verbruik van hout, bijvoorbeeld voor het smelten van ijzer. Anderzijds werd het brandgevaar voor de boerderijen met hun woningen en stallen, die meestal opgetrokken waren uit hout, leem en stro, verminderd door een aparte locatie van de nu geïsoleerde bakkerijen. Als gevolg van dit decreet werden in de dorpen talrijke gemeenschappelijke bakkerijen gebouwd. Door de uitwisseling van informatie - handel, huwelijken en ambulante handel - die de grenzen van de heerlijkheid overschreed, werd dit voordelige model snel populair in heel Hessen.
In het midden van de 19e eeuw beleefde de gemeenschappelijke bakkerijcultuur een renaissance, te beginnen in de toenmalige Pruisische provincies in het huidige Rijnland-Palts en Hessen. In de jaren 1846/1847 veroorzaakten misoogsten in heel Europa grote ellende, ook in het Koninkrijk Pruisen, waartoe het stadje Weyerbusch in het Westerwald behoorde. Toen de regering meel uitgaf, richtte burgemeester Friedrich Wilhelm Raiffeisen - die ook wordt beschouwd als de grondlegger van het coöperatieve systeem - een "broodvereniging" op. Het toegewezen meel werd verwerkt in een speciaal gebouwde bakkerij. Het brood dat hier door de gemeenschap werd gebakken, kon tegen een gunstige prijs worden uitgedeeld aan de behoeftige bevolking. Het idee van de "Backhaus samt Backhausverein" werd al snel overgenomen door naburige dorpen in het hele Westerwald, het Lahn-Dill-Bergland en het Burgwald tot aan de Schwalm. Vandaag zijn er dus vele bakkerijen waarvan de eerste steen in dezelfde tijd werd gelegd.
De kunst om goed brood te bakken in een bakkerij heeft altijd veel ervaring gevergd en was een gemeenschapsbepalende activiteit. Het begon met het selecteren en snijden van geschikt hout, het 's nachts verwarmen van de oven en het bepalen van de bakvolgorde. Dit werd van tevoren door de bakkersgemeenschap bepaald, vaak door loting. Het brooddeeg zelf werd gewoonlijk van tevoren individueel bereid volgens een thuisrecept en naar de bakkerij gebracht. Niet alleen de keuze van het meel, maar ook de temperatuur waarbij de broden met de drukker in de oven werden gezet, was bepalend voor een goed succes. De tijd dat het brood in de oven bleef, werd gebruikt voor communicatieve uitwisseling tussen de "Backesbäcker/innen" en was dus belangrijk voor de dorpscohesie. Dit traditionele systeem van dorpsbakkerijen maakte bijna vanaf het midden van de 19e eeuw tot in de 20e eeuw een integrerend deel uit van de plaatselijke voorziening. Door de technische ontwikkelingen beschikken veel huishoudens sinds het midden van de jaren vijftig over een eigen elektrische oven, zodat het gemeenschappelijk bakken in bakkerijen steeds minder belangrijk is geworden. Vooral in de jaren '60 werden veel bakkerijen gesloopt. Tot op de dag van vandaag zijn er echter nog talrijke bakkerijen en bakkersverenigingen met een vaak lange, ononderbroken traditie tot op de dag van vandaag, die op de aloude manier bakken en de dorpsgemeenschap onderhouden. Op dit ogenblik beleeft het bakken in de gemeenschap in Hessen een wedergeboorte.
Text: Naturpark Lahn-Dill-Bergland
De bakkerij in Hirschberg
Het bakhuis, gebouwd in 1847 met massieve basaltstenen uit steengroeven, is 8,10 m lang en 4,50 m breed (ca. 36 m²). Het gebouw vormt een harmonieus geheel met de dorpssmederij links, de grote fontein rechts en het dorpshuis erachter.Ongeveer twee keer per jaar bakken twee families uit Hirschberg er brood volgens de oude traditie.In de dakbalken van het gebouw hebben zich talrijke vleermuizen genesteld.Tot in de jaren zestig konden niet-gevestigde reizigers er overnachten op stromatrassen. Elk jaar op de eerste zaterdag in augustus vieren de inwoners van Hirschberg en oud-inwoners de "Schiene Doag" (in het Hoogduits: mooie dag) op het plein voor het bakhuis en de fontein. Elk jaar in juni/juli houdt de brandweer van de vrijwillige brandweer van Hirschberg haar interne "Backesfest" (bakfeest).
Vertaald met www.DeepL.com/Translator (gratis versie)
"Backes" maken deel uit van de landelijke traditie in vele dorpen tussen Westerwald en Vogelsberg.
Contact en routebeschrijving
Lindenstrasse/ Einmündung Brunnenstrasse
35745 Hirschberg
